Yenidoğan sarılığı, bebeklerin ciltlerinde ve göz aklarında sarımsı bir renk değişimi ile kendini gösteren yaygın bir durumdur. Doğumdan sonraki ilk birkaç gün içinde ortaya çıkar ve genellikle 2-3 hafta içinde kendiliğinden düzelir. Sarılığın temel nedeni, kanda biriken bilirubin adlı maddenin bebeklerin henüz tam gelişmemiş karaciğerleri tarafından yeterince hızlı atılamamasıdır.
Yenidoğan sarılığı genellikle fizyolojik ve patolojik olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Fizyolojik sarılık, sağlıklı bebeklerde sık görülen ve genellikle zararsız bir durumdur. Patolojik sarılık ise erken doğum, kan uyuşmazlığı, enfeksiyonlar veya karaciğer hastalıkları gibi daha ciddi sebeplerden kaynaklanabilir ve tıbbi müdahale gerektirebilir.
Sarılığın ilk belirtisi, bebeğin yüzünde başlayan ve zamanla göğüs, karın, kol ve bacaklara doğru ilerleyen sararmadır. Hafif vakalarda bebek genel olarak sağlıklı görünse de bilirubin seviyelerinin yükselmesi durumunda huzursuzluk, aşırı uyuma, beslenme güçlüğü ve emmeyi reddetme gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Şiddetli vakalarda kas zayıflığı, emme refleksinde azalma ve nörolojik semptomlar gözlemlenebilir.
Eğer sararma doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde belirgin bir hale gelirse, hızla ilerliyorsa veya bebekte solgunluk, yüksek ateş ya da bilinç değişiklikleri gözlemlenirse derhal bir doktora başvurulmalıdır. Tedavi edilmediğinde, çok yüksek bilirubin seviyeleri beyin hasarına yol açabilen kernikterus adı verilen ciddi bir duruma neden olabilir.
Çoğu bebekte sarılık hafif seyreder ve herhangi bir özel tedavi gerektirmez. Bilirubin seviyesinin tehlikeli düzeylere ulaşmasını önlemek için bazı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Fototerapi, en yaygın kullanılan tedavi yöntemidir ve özel mavi ışıklar kullanılarak bilirubinin daha hızlı parçalanmasını sağlar.
Daha ciddi durumlarda, kan değişimi gibi daha ileri tıbbi müdahaleler gerekebilir. Sarılığın önlenmesi için bebeklerin düzenli olarak doktor kontrolünden geçirilmesi, yeterli beslenmenin sağlanması ve özellikle prematüre doğan bebeklerin daha dikkatli takip edilmesi önemlidir. Yenidoğan sarılığı çoğu zaman geçici bir durumdur, ancak ciddi vakaların erken teşhisi ve tedavisi bebeğin sağlığı açısından kritik bir rol oynar.
TR − TL
